Spat
Het spronggewricht van een paard is te vergelijken met de knie van een mens en bestaat uit vier boven elkaar gelegen gewrichten. In het bovenste gewricht is veel beweging mogelijk, in de rest van de gewrichten is de beweging slechts beperkt. Deze drie gewrichten werken als schokbrekers en ondersteunen daarnaast ook bij licht draaiende bewegingen. Deze gewrichten worden dan ook low motion gewrichten genoemd. Spat is een chronische gewrichtsaandoening die in verschillende ontstekingsverschijnselen in de low motion gewrichten voorkomt. Deze vorm van artrose begint in het kraakbeen en verspreid zich later ook naar andere delen die met het gewricht betrokken zijn.
De klachten die voortkomen uit spat worden door de ernst van de ontstekingen gevormd. Bij spat wordt het kraakbeen beschadigd en kan hierbij zelfs verdwijnen. Dit kan er voor zorgen dat er botverval of botwoekering optreed. Bij botwoekering is er vaak een verdikking te zien aan de binnen- of onderkant van het spronggewricht. Deze afwijkingen worden op röntgenfoto’s geconstateerd. Vaak wordt spat voor aan beide achterbenen, maar niet altijd in dezelfde mate. Om spat te constateren worden er eerst buigproeven uitgevoerd. Het been van het paard wordt gedurende anderhalve minuut gebogen in het spronggewricht. Als het paard last heeft van spat zal de kreupelheid zichtbaar zijn. Dit maakt de buigproef positief.
De klachten die voortkomen uit spat worden door de ernst van de ontstekingen gevormd. Bij spat wordt het kraakbeen beschadigd en kan hierbij zelfs verdwijnen. Dit kan er voor zorgen dat er botverval of botwoekering optreed. Bij botwoekering is er vaak een verdikking te zien aan de binnen- of onderkant van het spronggewricht. Deze afwijkingen worden op röntgenfoto’s geconstateerd. Vaak wordt spat voor aan beide achterbenen, maar niet altijd in dezelfde mate. Om spat te constateren worden er eerst buigproeven uitgevoerd. Het been van het paard wordt gedurende anderhalve minuut gebogen in het spronggewricht. Als het paard last heeft van spat zal de kreupelheid zichtbaar zijn. Dit maakt de buigproef positief.
De eerste klachten van spat treden vaak op als het paard zes of zeven jaar oud is. Dit kan variëren van geringe stijfheid tot ernstige kreupelheid. Op het moment dat het paard getraind wordt, zal het paard aan het begin van de training stijf lopen en naar mate de training vordert zal de kreupelheid minder worden. Tijdens het warmlopen sleept het paard met de toon over de grond omdat het buigen van het spronggewricht pijnlijk is. Uiteindelijk kan de botwoekering er voor zorgen dat de gewrichtsvlakken met elkaar gaan vergroeien. Hierdoor verdwijnt de bewegelijkheid in het spronggewricht en daarbij vaak ook de pijn. Omdat de low motion gewrichten van nature niet erg bewegelijk zijn, wordt het paard hier niet door gehinderd.
Oorzaken van spat
- Erfelijke achtergrond. Dit wordt onder andere veroorzaakt door de stand van het been en de ligging van de gewrichtsbeentjes.
- Herhaaldelijke overbelasting van het gewricht wat zorgt voor een beschadiging van de gewrichtsonderdelen met ontsteking tot gevolg. Deze overbelasting kan veroorzaakt zijn door zware trainingen, een verkeerde of te zware bak of een afwijkende stand van de hoeven of benen.
- Verdraaiing of verstappen.